Przedsiębiorstwo nie jest w stanie funkcjonować bez wszelkiego rodzaju urządzeń - na przykład samochodu, lokalu stanowiącego siedzibę, telefonu czy komputera. W zależności od wielu czynników, dane przedmioty możemy zakwalifikować w ewidencji jako środki trwałe. W artykule dowiemy się czym ma charakteryzować się dany przedmiot, aby mógł być środkiem trwałym oraz jak wygląda jego księgowanie. Czym są środki trwałe?
Na początek zdefiniujmy, czym tak naprawdę jest środek trwały. Środkami trwałymi możemy nazwać: - budowle
- budynki i lokale będące osobną własnością
- maszyny, urządzenia, środki transportu lub inne przedmioty,
Ww. przedmioty mogą być uznane za środek trwały pod warunkiem, że:
- są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do użytkowania
- ich planowany okres użytkowania wynosi więcej niż rok
- stanowią własność lub współwłasność podatnika
- zostały nabyte lub utworzone we własnym zakresie
- mogą to być również przedmioty, które zostały zakupione w celu oddania na rzecz wynajmu, dzierżawy lub umowy leasingu.
- środkiem trwałym możemy nazwać również inne przedmioty, niestanowiące własności przedsiębiorcy, które zostały nabyte na drodze umowy dzierżawy, leasingu, najmu, wówczas, gdy korzystający dokonuje odpisów amortyzacyjnych.
Środek trwały przede wszystkim musi charakteryzować się swoją użytecznością w prowadzeniu przedsiębiorstwa. Klasyfikacja środków trwałych Środki trwałe klasyfikujemy według 10 kategorii: 0 - Grunty 1 - Budynki i lokale, spółdzielcze prawo do lokalu niemieszkalnego 2 - Obiekty inżynierii lądowej i wodnej, 3 - Kotły i maszyny energetyczne, 4 - Maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania, 5 - Specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty, 6 - Urządzenia techniczne, 7 - Środki transportu, 8 - Narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie, 9 - Inwentarz żywy Wartość początkowa środka trwałego Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się na podstawie wartości początkowej środka trwałego. Wartość środka trwałego określamy przez: - cenę nabycia
- poniesionego kosztu na jego wytworzenie
- wartość rynkową w sytuacji, gdy przedmiot uzyskaliśmy na drodze darowizny (wyjątek występuje wtedy, gdy w umowie darowizny wartość ŚT jest niższa od wartości rynkowej), nieodpłatnego nabycia czy spadku
- wycenę środków trwałych otrzymanych poprzez aport i darowiznę, która nie może przekraczać ceny rynkowej - sytuacja może mieć miejsce, gdy wartość środka trwałego jest trudna lub niemożliwa do określenia.
Dodatkowo do wartości środka trwałego możemy doliczyć koszty związane z jego wytworzeniem lub nabyciem, są to m.in. koszty materiałów, robocizny, usług, delegacji, montażu, remontów czy przeglądów, a także ulepszeń, jeśli zostały wykonane zanim środek trwały został przekazany do użytkowania. Amortyzacja środków trwałych
Określmy czym jest w takim razie amortyzacja. Amortyzacją nazywamy, określony odpowiednią wartością, proces stopniowego zużycia środka trwałego. Zachodzi on poprzez comiesięczne odpisy amortyzacyjne, które stanowią koszt przedsiębiorstwa, jednak nie są związane z wypłynięciem środków pieniężnych. Amortyzację przeprowadzamy rozpoczynając od miesiąca następującego po miesiącu od przyjęcia do ewidencji środka trwałego. Najczęściej wybieranymi metodami amortyzacji są: - liniowa
- degresywna
Metoda liniowa Najprostszą i najczęściej wybieraną metodą amortyzacji jest amortyzacja liniowa. W tej metodzie zakładamy, że zużycie środka trwałego jest równomierne przez cały okres jego użytkowania. Odpisy są określane poprzez stawkę amortyzacyjną, ta natomiast jest uzależniona od rodzaju środka trwałego. Stawki amortyzacyjne zostały określone w załączniku nr 1 do ustawy o PIT oraz CIT. W celu obliczenia rocznej amortyzacji środka trwałego należy pomnożyć wartość początkową środka trwałego przez stawkę amortyzacji. Wynik można podzielić przez 12, aby dowiedzieć się ile wynosi miesięczny odpis amortyzacyjny. Przykład 1. Pan Mateusz zakupił telefon komórkowy, którego wartość początkowa wynosi 4000 zł. Wprowadził go do ewidencji środków trwałych w styczniu 2017 r. Wybrał liniową metodę amortyzacji. Ile wynosi miesięczny odpis amortyzacyjny telefonu? Stawka amortyzacji w przypadku telefonu komórkowego wynosi 20% w skali roku. Mnożymy 4000 x 20% = 800 zł - roczna amortyzacja 800 zł/12 miesięcy = 66,67 zł - miesięczna amortyzacja. Metoda degresywna Amortyzowane w ten sposób mogą być maszyny zakwalifikowane do grup 3-6 oraz 8 Klasyfikacji środków trwałych oraz środki transportu (oprócz samochodów osobowych). Amortyzacja ulega zmianie w ciągu okresu użytkowania danego przedmiotu, ponieważ środek trwały z czasem staje się mniej wydajny. Stawka amortyzacji jest malejąca oraz dodatkowo pomnożona przez odpowiedni współczynnik, dzięki czemu odpisy amortyzacyjne przez pierwszy okres użytkowania środka trwałego są wysokie. Metody degresywnej nie można używać cały czas. Kiedy roczny odpis w amortyzacji degresywnej jest niższy od wartości odpisu w amortyzacji liniowej, wówczas należy zmienić metodę amortyzacji na liniową. Księgowanie środków trwałych w systemie wfirma.pl:
Zakup środka trwałego zaksięgujemy w systemie poprzez: WYDATKI >> DODAJ WYDATEK >> FAKTURA VAT Jako rodzaj wydatku wybieramy “Zakup środków trwałych”. Dalej uzupełniamy dane z faktury, kolejno przechodzimy do uzupełnienia wartości początkowej środka trwałego oraz dodatkowych opłat (transportu, montażu, wyładunku, rozładunku), które wpisujemy w rubryce “Wartość początkowa +”. Kolejnym krokiem jest wybór amortyzacji oraz stawki, przyporządkowujemy środek trwały do danej kategorii i zaznaczamy opcję “automatycznego księgowania odpisów”, dzięki czemu system na koniec każdego miesiąca będzie księgował odpisy amortyzacyjne. Innym sposobem na ujęcie środka trwałego jest zaksięgowanie środka trwałego przez zakładkę EWIDENCJE >> MAJĄTEK >> KARTOTEKA ŚRODKÓW TRWAŁYCH >> DODAJ ŚRODEK TRWAŁY i uzupełniamy dane. Klikając na dany środek trwały włącza się wygenerowany przez system plan amortyzacji. Po zaksięgowaniu środka trwałego w systemie generuje się druk OT, który należy dołączyć do reszty dokumentacji składającej się na wartość początkową środka trwałego. Znajduje się w zakładce EWIDENCJE >> MAJĄTEK >> DOKUMENTY. Odpisy amortyzacyjne księgowane będą na koniec każdego miesiąca, rozpoczynając od miesiąca następującego po miesiącu od wprowadzenia środka trwałego do ewidencji. Będą ujęte w kolumnie 13 KPiR - Pozostałe wydatki. Miesięczną amortyzację można wydrukować w zakładce EWIDENCJE >> MAJĄTEK >> DRUKUJ >> DRUKUJ MIESIĘCZNĄ AMORTYZACJĘ.
